Zarflar
Zarf veya belirteç; bir fiilin, fiilimsinin, sıfatın veya başka bir zarfın anlamını yer, zaman, durum ve miktar bakımından niteleyen kelimelere denir. Japonca’daki zarfların Türkçe’deki zarfların cümle içinde kullanımından farklı değil.
Derece zarfları
Sıfatlarla ifade edilen bazı özelliklerin derecesini belirtmek için derece zarfları kullanılır: とても totemo (pek çok) まあまあ māmā (az çok)
少し sukoshi (çok az) ちょっと chotto (biraz) あまり amari (çok fazla (Olumsuz cümlelerde kullanılır.)) ぜんぜん zenzen (hiç (Olumsuz cümlelerde kullanılır.))
ぜんぜん zenzen ve あまり amari, olumsuz sıfat çekimleriyle beraber kullanılır. Oysa diğer zarflar, (とても totemo, まあまあ māmā, ちょっと chotto ve 少し sukoshi) olumlu sıfat çekimleriyle beraber kullanılır. Örneğin;
ぜんぜんきれいじゃありません。
Zenzen kirei ja arimasen.
Hiç güzel değil. とてもきれいです。
Totemo kirei desu.
Çok güzel.
まあまあ māmā, yalnızca konuşanın duruma yönelik olumlu hislerini ifade etmek için kullanılır. Oysa ちょっと chotto ve 少し sukoshi, konuşanın duruma yönelik olumsuz hislerini ifade etmek için kullanılır.
まあまあきれいです。
Māmā kirei desu.
Az çok güzel (ve onunla mutluyum). ちょっときたないです。
Chotto kitanai desu.
Biraz kirli.
Sıklık zarfları
Eylemin sıklığını belirtmek için aşağıdaki bazı zarflar kullanılır:
よく yoku (sık sık) ときどき tokidoki (bazen) あまり amari (çok sık) ぜんぜん zenzen (hiç) いつも itsumo (her zaman) たいてい taitei (genellikle)
ぜんぜん zenzen ve あまり amari, zarflarının negatif fiil ile kulanılması gerekir. Örneğin;
本屋にはよく行きます。
Hon’ya ni wa yoku ikimasu.
Sık sık kitapçıya giderim.
本屋にはあまり行きません。
Hon’ya ni wa amari ikimasen.
Kitapçıya çok sık gitmiyorum.
Sıfatlardan zarf yapma
Na-sıfat köküne に ni ekleyerek, i-sıfat köküne く ku ekleyerek sıfatlardan zarf oluşturulur. いい ii (iyi) sıfatının zarf versiyonu よく yoku ‘dur. Örneğin;
大きく書いてください。
Ōkiku kaite kudasai.
Lütfen biraz daha büyük yazınız.
きれいに書いてください。
Kirei ni kaite kudasai.
Lütfen düzgünce yazınız.
よく考えましたか？
Yoku kangaemashita ka?
İyi düşündün mü?
Zarf +する suru / なる naru
Bir zarf ile する suru (yapmak) kullanıldığında bir şeyin veya bir durumun değiştiği anlamı verilir. する suru yerine なる naru (olmak) kullanıldığında değişimin nedenine değinmeden değişimin sonucunu göstermek için kullanılır. Örneğin;
部屋をきれいにしました。
Heya o kirei ni shimashita.
Odamı temizledim. 部屋がきれいになりました。
Heya ga kirei ni narimashita.
Odam daha temiz oldu.
Değişen öğe, hem konuşmacı hem de dinleyen tarafından duruma göre anlaşılıyorsa sıklıkla dile getirilmez. Örneğin; 安くしてください。
Yasuku shite kudasai.
Lütfen daha ucuz yapınız. // Lütfen biraz daha indirim yapınız. 静かにしてください。
Shizuka ni shite kudasai.
Lütfen sessiz olunuz. // Lütfen susun.
Taklit ve yansıma seslerden zarf yapımı
Japonca, hareket ve durumları anlatmak için çok geniş bir taklit/yansıma kelime haznesine sahiptir. Bunlar yansıma ve taklit sesleri diye kategorize edilmiştir. Yansıma sözcükler, işitsel özellikleri anlatır. Taklit kelimeleri, nesnelerin ve insanların dış görünüş, hareket ve durumlarını anlatmak için işitsel olmayan kelimelerdir. Bunların çoğu bir veya iki hecenin tekrarından oluşur ve zaman zaman と to veya に ni edatlarıyla beraber kullanılır. Özellikle çizgi romanlarda (manga) sık sık katakana yazılır. Bu kelimelerin ne anlama geldiğini bulmak diğer kelimelere göre meşakkatli bir iştir.
子どもがゲラゲラ笑っていました。
Kodomo ga geragera waratte imashita.
Çocukar yüksek sesle gülüyorlardı.
蛇がにょろにょろ（と）近づいてきた。
Hebi ga nyoronyhoro (to) chikadzuite kita.
Yılan bana doğru sürünerek geldi.
靴をぴかぴかに磨きました。
Kutsu o pikapika ni migakimashita.
Ayakkabımı parlattım. veya. Ayakkabımı öyle parlak yaptım ki bakanın gözlerini alıyor.
Diğer zarflar:
Agekunohate[あげくの果て]: sonunda, nihayet
Aikawarazu[相変わらず]: her zamanki gibi, her zaman olduğu gibi
Amari[あまり]: pek (olumsuz yapılı cümlelerde)
Aramashi [あらまし]: aşağı yukarı, yaklaşık olarak
Atakamoyoshi[恰も好し]: iyi ki, çok şükür, Allahtan, bereket versin
Betsubetsu ni [別々に]: ayrı, ayrı
Chanto[ちゃんと]: düzgünce, düzenlice (samimi konuşmalarda)
Chiratto[ちらっと]: kaza eseri, yanlışlıkla
Chittomo[ちっとも]: hiç (olumsuz yapılı cümlelerde)
Chokuchoku[ちょくちょく]: sık sık
Chokusetsu[直接]: dolaysız, doğrudan, doğrudan doğruya
Choudo [ちょうど]: tam, eksizsiz; uygun, münasip
Daibu[だいぶ]: oldukça
Daitai[大体]: hemen hemen, aşağı yukarı
dandan[だんだん]: git gide (yavaş hızla), gittikçe
Dekirudake[できるだけ]: mümkün olduğu kadar, olabildiğince
dondon[どんどん]: gitgide, hızla
Dotto[どっと]: birdenbire, aniden, ansızın
Douyara[どうやら]: öyle görünüyor ki, görünen o ki
douzo[どうぞ]: buyrun (istek/dilek)
Gabatto[がばっと]: aniden, birdenbire
Gacharito[がちゃりと]: şangırtıyla,
Gatari[がたり]: gürültüyle
Gennari[げんなり]: bıkkınlıkla, bıkkınlık içinde
Gorannoyouni[ご覧のように]: gördüğünüz üzere, gördüğünüz gibi
Goyukkuri[ごゆっくり]:yavaş yavaş, yavaşça
Gussuri[ぐっすり]: derin uyku
Hajimete[初めて]: ilk defa, ilk kez
Hakkiri [はっきり]: açık açık, açıkça, anlaşılır şekilde
Hitori de[一人で]: tek başına
Hoka ni[他に]: başka
Hontouni[本当に]: gerçekten
Hotondo[ほとんど]: hemen hepsi
İchiban[いちばん]: en
İchihayaku[逸早く]: gecikmeden, zamanında, hemen, derhal
İkahodo [如何ほど]: ne kadar
İkeshaashaa[いけしゃあしゃあ]: edepsizce, utanmadan, terbiyesizce
ikura[いくら]: ne kadar
ima[今]: şimdi
imanimo[今にも]: şimdi, şu anda, her an
İmijikumo[いみじくも]: zarifçe, beğenilir bir biçimde
İroiro [いろいろ]: değişik değişik, muhtelif, çeşitli
İsoiso[いそいそ]: neşeyle, heyecanla
İsshoni[一緒に]: birlikte
İsshoukenmei[一生懸命]: büyük bir çabayla, elinden geldiğince, tam güçle
İtomo [いとも]: aşırı derecede
itsuka[いつか]: bir gün, bir zaman
İtsumo[いつも]: her zaman
İtsumonotoorini [いつもの通りに]: her zamanki gibi
Jibun de[自分で]: kendi, kendine
Jikkuri[じっくり]: dikkatlice, etraflıca
Jirojiro[じろじろ]: göz kırpmadan, iyice inceleme
Jitsu wa[実は]: aslında
Jiwatto[じわっと]: yavaş yavaş ama durmadan
Jyuu ni[自由に]: rahatça, engele uğramadan, özgürce
Kakkiri[かっきり]: tam, tamamen, aynen
Kakunogotoku[かくの如く]: bu şekilde, böyle, böylece
Kanarazu[必ず]: kesinlik, mutlaka (Olumsuz cümlelerde kullanılmaz.)
Kanari[かなり]: epey, oldukça
Karakkishi[からっきし]: büsbütün, tamamıyla, tamamen
Katomiruto[かとみると]:olur olmaz, yapar yapmaz, hemen, derhal
keshite[決して]:asla, katiyen (karşı çıkma, yasak)
Kichinto[きちんと]: düzgünce, düzenlice
Kichitto[きちっと]:tamamen, bütünüyle
kitto[きっと]: mutlaka, elbet, kesin (Olumsuz cümlelerde kullanılmaz.)
Kokokara[ここから]:buradan
Konoyouni[此の様に]: bu şekilde, bu tarzda, bu biçimde
Kossori [こっそり]: gizlice, gizli gizli, sinsice
Kotokomakani[事細かに]: detaylıca, etraflıca, özenle, dikkatle
Kyuu ni[急に]: aniden
mada[まだ]: hala, henüz
Massugu[まっすぐ]: dümdüz
Mata[また]: tekrar, yine
Mazu[まず]: önce, evvela, her şeyden önce
Minna de[みんなで]: hep birlikte
Minna[みんな]: herkes, hepimiz
mochiron[もちろん]: elbette
moshi[もし]: eğer (koşul)
moshikashitara[もしかしたら]: belki (tahmin)
Motto[もっと]: daha
Mou ichido[もう一度]: bir daha, tekrar
mou[もう]: artık, çoktan
mousugu[もうすぐ]: yakında
nakanaka[なかなか]: kolay kolay
Naosara[尚更]: daha da fazla, bir kat daha
narubeku[なるべく]: olanaklar elverdiğince, mümkün olduğu kadar
Nossori[のっそり]: durgun bir halde, halsiz bir şekilde
Osakini[お先に]: önce, evvel, evvelce, önceden
Pittari[ぴったり]: sımsıkı, tam
Saigo ni[最後に]: son, en son
Sakki[さっき]: biraz önce, az önce
Samezame[さめざめ]: kederli bir halde, kederli bir biçimde
Saratto[さらっと]:tıkırında, kolayca, yolunda, güzel bir şekilde
Sashiatari[差し当たり]: şimdilik, bu aralar
Sassa [さっさ]: vaktinde, zamanında, gecikmeden, hemen, derhal
Semete [せめて]:en az, en azından, hiç olmazsa, hiç değilse
Sesseto[せっせと]: özenle ve sebat ederek, harıl harıl, çalışkanlıkla
shibaraku[しばらく]: bir müddet sonra, epey zamandır
Shikkari [しっかり]: sağlam, sıkı, sımsıkı
Shinnari[しんなり]: yumuşak
Shitodo[しとど]: sırılsıklam
Shocchuu[しょっちゅう]: daima, her zaman, sürekli
sorosoro[そろそろ]: yavaş yavaş, yakında
Sotto [そっと]: yumuşakça, yavaşça
Sou [そう]: böyle, böylece, gerçekten
sugu[すぐ]: hemen, derhal
Sukkari [すっかり]: tamamen
sukoshi (chotto) [少し(ちょっと)]: biraz, az
Sukoshi[少し]: biraz
Sundenokoto[すんでの事] : hemen hemen, çok yakın
Sunnari[すんなり]: ince, narin, yumuşak, esnek
tabun[たぶん]: belki, sanırım (tahmin)
Taihen[たいへん]: çok (Çoğunlukla sıfatlarla, daha resmi)
Taitei[たいてい]: çoğu kez, genellikle
takusan[たくさん]: çok, bir çok
Tamani[たまに]: arasıra
tashika[確か]: galiba/yanlış hatırlamıyorsam (tahmin)
Tatta ima[たった今]: şimdi, biraz önce
Tekkiri [てっきり]: muhakkak, elbet, şüphesiz
Tokidoki[時々]: zaman zaman
Tokuni[特に]: özellikle
Tomare[とまれ]:zaten, herhalde, illaki, nasılsa
Totemo[とても]: çok (Çoğunlukla sıfatlarla, daha samimi)
Tsugi ni[つぎに]: sonra
Tsuto [つと]: çabuk, çabucak, süratle, hızla
Ujiuji[うじうじ]: kararsız, ikircimli, mütereddit
Ukauka[うかうか]: dikkatsizce
Unwaruku [運悪く]: şanssızlık eseri, talihsizlikle, maalesef
Unzari[うんざり]: sıkıcı, can sıkıcı, usandırıcı
yahari[やはり]:nitekim
yatto[やっと]: sonunda, zar zor
Yoku[よく]: çok (eylemlerle beraber kullanılıyor)
Yoku[よく]: sık(ça)
Yukkuri[ゆっくり]: yavaş; rahatça
Zakkuri[ざっくり]: aşağı yukarı, yaklaşık olarak
zehi[是非]: mutlaka (davet, istek)
Zenbu de[全部で]: toplam, hepsi
Zenbu[ぜんぶ]: toplam, bütün, tamamı
Zenzen[全然]: hiç(olumsuz yapılı cümlelerde)
zettai ni[絶対に]: kesinlikle, mutlaka
Zubari[ずばり]: kesinlikle, katiyetle
Zubu[ずぶ]: büsbütün, tamamıyla, tamamen
Zuibun[ずいぶｎ]: oldukça, epey
Zunzun[ずんずん]: süratle, hızla
Zurari[ずらり]: art arda, sıra sıra
Zuratto [ずらっと]: art arda, sıra sıra
Zutaboro[ずた襤褸]: lime lime, parça parça
zutto[ずっと]: daha, daha çok
Zutto[ずっと]: daha, sürekli (karşılaştırmalı, derecesi daha yüksek)